SQL Veritabanı nedir?

SQL teknolojisi, avantajları ve kullanım örnekleri hakkında genel bir bakış edinin.

SQL veritabanı tanımı

İlişkisel veritabanları olarak da bilinen SQLveritabanları, tablo koleksiyonlarını depolayan ve yapılandırılmış veri kümelerini elektronik tablodakine benzer şekilde tablosal sütunlar ve satırlar biçiminde düzenleyen sistemlerdir. Veritabanları, yalnızca tüm ilişkisel veritabanlarını ve ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerini (RDBMS) oluşturmakla kalmayıp aynı zamanda “birbiriyle konuşmalarını” da sağlayan sorgu dili olan yapılandırılmış sorgu dili (SQL) kullanılarak oluşturulur.

SQL Veritabanları neden var?

Veritabanı teknolojisi/ilişkisel veritabanları geçmişi

SQL, 1970'li yılların başında bir dil olarak icat edilmiştir. Bu da SQL veritabanlarının İnternet'in kendisi kadar uzun süredir var olduğu anlamına gelmektedir. Yapılandırılmış İngilizce sorgu dili (SEQUEL) olarak adlandırılan SQL, başlangıçta ilişkisel veritabanı sistemlerine erişimi kolaylaştırmak ve bilgilerin işlenmesine yardımcı olmak için oluşturuldu. Günümüzde SQL esnekliği, kullanım kolaylığı ve çeşitli programlama dilleriyle sorunsuz tümleştirmesi sayesinde açık kaynak veritabanı teknolojisinde en popüler ve yaygın olarak kullanılan sorgu dillerinden biri olmayı sürdürüyor. SQL'in yüksek performanslı, veri merkezli uygulama türlerinin tamamında kullanıldığını görürsünüz.

SQL ve NoSQL veritabanları arasındaki fark nedir?

SQL veritabanları verileri sütun ve satırlar halinde düzenler. Satırlar her öğe için geçerli olan veri kümelerini içerirken sütunlar bu öğelerin ürün kimliği, adı, miktarı ve birim fiyatı gibi farklı özelliklerini tanımlar. Buna karşılık NoSQL veritabanları, gelen tüm verileri açık bir yapıya sahip olmayan tek bir belgede depolar. Bu, SQL veritabanlarını yapılandırılmış veri formlarını depolamaya elverişli hale getirir. NoSQL veritabanları ise geleneksel olmayan kaynaklardan gelen büyük hacimli, yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verileri işlemek üzere donatılmıştır.

Aşağıda SQL ve NoSQL veritabanları arasındaki temel farkları bulabilirsiniz.

SQL ve NoSQL veritabanları arasında karşılaştırma
Özellikler	SQL	No SQL
Veri türleri	Yapılandırılmış	Yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış
Veritabanı türleri	İlişkisel	İlişkisel ve ilişkisel olmayan
Yapı veya şema	Tablolar	Belge
Veri biçimi	İşlenmiş	Ham
Esneklik	Düşük	Yüksek
Kullanılabilirlik	Yüksek	Düşük
Kaynaklar	Uygulamalar, işlem verileri, toplu raporlama, BI	Büyük veri, IoT, sosyal medya, akış verileri

SQL veritabanlarını kullanmanın avantajları

Artık SQL veritabanının ne olduğunu ve NoSQL veritabanıyla işlevsel farklılıklarını biliyorsunuz. Peki kuruluşlar ilişkisel veritabanlarını neden kullanır ve hangi durumlarda kullanır? SQL veritabanları, veri yönetimini kolaylaştıran sayısız avantaj sunar. Bu avantajlardan bazıları şunlardır:

İyileştirilmiş performans. Yüksek işleme hızları ve minimum depolama alanı kullanımı sayesinde, ilişkisel veritabanları neredeyse gerçek zamanlı olarak çok büyük miktarda toplu veri işlemi alabilir, ardından bu verileri neredeyse anında ekleyebilir, silebilir veya değiştirebilir.
Sorunsuz işbirliği. SQL veritabanıyla şemayı gerçek zamanlı olarak değiştirme yeteneğine sahip olursunuz. Bu, herhangi bir kullanıcının, diğer kullanıcıların iş akışını kesintiye uğratmadan her sütun ve satıra veri ekleyebileceği, verileri kaldırabileceği, değiştirebileceği, hatta sütunları ve satırları kaldırabileceği anlamına gelir.
Temiz, güvenilir veriler. SQL veritabanları yalnızca tüm sunucu örnekleri arasında tutarlılığı korumakla kalmaz, aynı zamanda verilerdeki ekleme ve silme işlemleriyle ilgili fazlalıkları da azaltır. Bu, büyük bir işlem kümesini işlerken doğruluğu ve hızı korumak için gereklidir.
Erişimi ve öğrenmesi kolay. SQL, karmaşık kodla değil, düz İngilizce dilinde yazılmıştır. Bu da işlevleri ve söz dizimini öğrendiği sürece ortalama kullanıcının, verileri seçmesini, eklemesini, güncelleştirmesini ve silmesini kolaylaştırır.
Topluluk desteği. SQL açık kaynak bir dil olduğundan, ihtiyaç ortaya çıktığında sürekli güncelleştirmeler, belgeler ve sorun giderme yardımı sağlayan dünya çapında bir geliştirici topluluğu tarafından desteklenir.

SQL veritabanları için yaygın kullanım örnekleri

Veri merkezli bir dünyada SQL veritabanları kontrolü eline alır. Yazılım şirketleri, bankalar, devlet kurumları, üniversiteler ve farklı sektörlerden kuruluşlar kayıtları depolamak, verileri yönetmek ve önemli iş işlemleri gerçekleştirmek için ilişkisel veritabanlarına güvenir. Pek çok kullanım örneğinden bazıları aşağıda verilmektedir:

Görev açısından kritik uygulamalar. Yüksek düzeyde yapılandırılmış, merkezi verilerle çalışan finansal sistemler, ödeme işlemcileri ve diğer görev açısından kritik uygulamalar, işlemleri desteklemek ve yol boyunca ek bir güvenlik katmanı sağlamak için SQL teknolojisini kullanır.
İş zekası. Çok çeşitli sektörlerdeki BI analistleri, rapor çekmek ve bunları daha fazla analiz ve karar alma amacıyla operasyon, İK, satış, depolama ve pazarlama departmanlarının kullanımına sunmak için ilişkisel veritabanlarını kullanır.
Veri bütünlüğü. Özel ve hassas veri kümeleriyle çalışan uygulamalar, iyi tanımlanmış kısıtlamalar ayarlamak, veri yinelemesini önlemek ve veri bütünlüğünü sağlamak için SQL teknolojisine dayanır. Bu, verilerin yalnızca güvenilir ve güvenli kalmasını değil, aynı zamanda ACID uyumluluğu olarak da bilinen atomiklik, tutarlılık, yalıtım ve dayanıklılık (ACID) standartlarıyla da uyumlu olmasını sağlar.
Diğer uygulama türleri. Yüksek hacimli yapılandırılmış veri kümelerini işleyen ancak her zaman açık olması gerekmeyen uygulamalar, düzenli ölçeklendirme ve büyümeyi desteklemek için SQL veritabanlarına dayanır.

Veritabanı türleri

Artık SQL veritabanlarının avantajlarını ve uygulamalarını bildiğinize göre farklı türler ve bunların birbirleriyle farklılıkları hakkında genel bir bakış edinebilirsiniz.

Öncelikle ilişkisel olmayan bir veritabanı yerine ilişkisel veritabanının ne zaman seçileceğini (veya tam tersi) belirlemek isteyebilirsiniz. SQL veritabanları yapılandırılmış olduğundan işlemleri, kayıtları ve kitaplıkları işlemek için mükemmeldir. NoSQL veritabanları metinler, görseller, IoT bildirimleri ve diğer büyük veri biçimleri dahil olmak üzere tüm veri formlarını destekleme kapasitesine sahiptir. Hem SQL hem de NoSQL veritabanları ilgili veri formlarını arama ve analiz için hazırlar.

Sık kullanılan bazı SQL ve NoSQL veritabanlarına göz atalım:

SQL Server. SQL veritabanı hizmetleri genellikle ilişkisel veritabanı yönetim sistemi üzerinde oluşturulmuştur ve çoğu, bulut bilişimin özelliklerinden faydalanır. Örneğin, Azure SQL, SQL Server veritabanı altyapısı üzerinde oluşturulmuş ve Azure bulutta barındırılan bir yönetilen SQL veritabanı hizmetleri ailesidir.
PostgreSQL. PostgreSQL, standart sistemleriniz tarafından desteklenemeyecek kadar karmaşık iş yüklerini depolayan ve ölçeklendiren, gelişmiş bir nesne ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir (ORDBMS). PostgreSQL için Azure PostgreSQL Veritabanı gibi bulut tabanlı bir hizmet, ek kurumsal özellikler, genişletilebilirlik ve PostgreSQL'in açık kaynak topluluğu desteğini sunar.
MySQL. MySQL, modern uygulama geliştirmede en popüler ve yaygın olarak kullanılan açık kaynak ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinden biridir. SQL'den farklı olarak MySQL bir dil değil bir yazılım parçasıdır. Azure MySQL Veritabanı gibi, yönetilen bir MySQL veritabanı hizmeti bir veritabanını dakikalar içinde sağlamanızı ve aynı hızla ölçeklendirmenizi sağlar.
NoSQL. NoSQL veritabanı hizmetleri, kullanıcıların her boyutta veya ölçekte modern, duyarlı, yüksek performanslı uygulamalar geliştirmesini sağlar. Ayrıca çok çeşitli açık kaynak veritabanlarını da desteklerler. Azure Cosmos DB PostgreSQL, MongoDB ve Apache Cassandra'yı destekler, tam olarak yönetilirdir, otomatik güncelleştirilir ve otomatik ölçeklendirilir.

SQL’in geleceği

SQL'in geleceği buluttadır ve bu nedenle birçok kuruluş artık geleneksel şirket içi çözümler yerine bulut veritabanlarını tercih etmektedir. Bulut veritabanı, bir bulut platformunda oluşturulan ve barındırılan bir veritabanı hizmetidir. Şirket içi sunucuyla aynı işlevselliği sağlar, ancak bulut bilişimin altyapısına ve ölçeklenebilirliğine sahiptir.

Bulut veritabanlarının şirket içi veritabanlarıyla karşılaştırmasını aşağıda bulabilirsiniz:

Yönetilen hizmetler. Tam olarak yönetilen bir hizmet olarak bulut veritabanı, güncelleştirmeleri, yedeklemeleri, sağlamayı ve diğer yapılandırma görevlerini kolaylaştırır ve otomatikleştirir, böylece yüksek performanslı uygulamalar geliştirmeye odaklanabilirsiniz.
Donanım gerekmez. Kuruluşlar artık SQL veritabanını desteklemek için ayrılmış sunucu donanımı satın almak zorunda kalmadan bir SQL veritabanının avantajlarından faydalanabilir. Ayrıca veritabanınızı bulutta barındırdığınızda veritabanınız her zaman SQL'in en son sürümüne güncelleştirilir.
Daha fazla esneklik. Şirket içi SQL veritabanlarının çoğu yalnızca MySQL ve PostgreSQL gibi ilişkisel veritabanlarını desteklerken, bulut veritabanları SQL veritabanlarını ve MongoDB ve Apache CouchDB dahil olmak üzere NoSQL veritabanlarını destekleyebilir.
Daha kolay erişim. SQL veritabanlarına genellikle erişmek kolaydır, ancak kullanıcılar artık bir satıcı API'si veya web arabirimi aracılığıyla bulut veritabanına daha da kolay erişebilirler.
Tasarruf sağlayan ölçeklenebilirlik. Bulut veritabanları, kuruluşun kullanım gereksinimlerine bağlı olarak ölçeği artırabilir veya azaltabilir, bu da yalnızca gerekli kaynakları kullanmalarını ve yalnızca kullandıkları kadar ödemelerini sağlar.
Olağanüstü durum kurtarma. Bulut veritabanları, olağanüstü durumla karşılaştıklarında ve güç kesintisi olduğunda bile uzak sunucu yedeklemelerinin yardımı sayesinde kullanılabilir ve güvenli kalır.

Azure SQL kullanmaya başlayın

Bulut veritabanları hakkında daha fazla bilgi edinin ve birini kendiniz deneyin. Azure SQL ailesinin bir parçası olan Azure SQL, Azure bulutu için tasarlanmış, tam olarak yönetilen bir ilişkisel veritabanı hizmetidir. Yerleşik yapay zeka özellikleri, otomatik ölçeklendirme ve yedeklemeler içeren tam olarak yönetilen bir SQL veritabanının yardımıyla bir sonraki uygulamanızı oluşturun.

Azure SQL Veritabanı’nı Keşfedin

Ek kaynaklar

Kılavuzlar

Web seminerleri

Daha Fazla Bilgi Edinin

Sık sorulan sorular

Yapılandırılmış sorgu dili (SQL), ilişkisel veritabanları olarak da bilinen tüm SQL veritabanlarını oluşturur. Bu dil, yüksek oranda yapılandırılmış verileri elektronik tablolarda olduğu gibi tablosal satırlarda ve sütunlarda depolar ve işler.

SQL hakkında daha fazla bilgi edinin
Bulut veritabanı, bulut aracılığıyla barındırılan ve erişilen bir veritabanı hizmetidir. Başka bir deyişle bulut veritabanı, SQL'in avantajlarından yararlanmanın yanı sıra, bulut bilişimle birlikte gelen yönetilen hizmetlerden, esneklikten ve ölçeklenebilirlikten de faydalanır.

Veritabanlarını keşfedin
SQL, kodlayıcı olmayanlar için çok erişilebilir bir dil olsa da, verilerin genellikle kuruluşta nasıl işlev gösterdiğini iyi anlamanız gerekir. SQL bulut veritabanının sunduklarından tam olarak yararlanmak için temel veri kavramları, analizler, roller, hizmetler ve ürünler hakkında bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz.

Microsoft Learn ile öğrenmeye başlayın