This is the Trace Id: ae2cc496cd9365b0bed8425811b0d5db
Ana içeriğe atla
Azure

Küçük Dil Modelleri (SLM) nelerdir?

Yapay zeka ile yenilikleri daha hızlı ve daha verimli oluşturmak için küçük dil modellerini nasıl kullanabileceğinizi öğrenin. 

Küçük dil modellerine (SLM) genel bakış

Küçük dil modelleri (SLM), doğal dile yanıt verebilen ve doğal dil oluşturabilen işlem modelleridir. SLM'ler, büyük modellerden daha az kaynak kullanarak belirli görevleri yerine getirmek için eğitilir.

Önemli çıkarımlar

  • Küçük dil modelleri (SLM), dil modellerinin büyük modellerden daha az kaynak kullanarak belirli görevleri yerine getiren bir alt kümesidir.
  • SLM'ler, büyük dil modellerinden (LLM) daha az parametreyle ve daha basit nöral mimarilerle oluşturulduğundan, daha hızlı eğitime, daha az enerji tüketimine ve sınırlı kaynaklara sahip cihazlara dağıtıma olanak tanır.
  • SLM'lerin olası sınırlamaları, karmaşık dil için sınırlı kapasite ve karmaşık görevlerde daha az doğruluktur.
  • SLM'leri kullanmanın avantajları arasında daha düşük maliyetler ve etki alanına özgü uygulamalarda iyileştirilmiş performans sayılabilir.

SLM'ler nasıl çalışır?

Küçük dil modeli (SLM), doğal dile yanıt verebilen ve doğal dil oluşturabilen bir işlem modelidir. SLM'ler, daha büyük ve daha iyi bilinen büyük dil modeli (LLM) benzerleriyle aynı doğal dil işleme görevlerinin bazılarını daha küçük bir ölçekte gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır. Daha az parametreye ve daha basit nöral ağ mimarileriyle oluşturulmaları, daha az işlem gücüyle çalışmalarına rağmen yine de özel uygulamalarda değerli işlevler sağlamalarına olanak tanır.

Temel mimari

Küçük dil modelleri, LLM'lerde bulunan yapay nöral ağların basitleştirilmiş sürümleri kullanılarak oluşturulur. Dil modellerinin, verilerden öğrenmek ve tahminlerde bulunmak için kullandıkları, temelde ayarlanabilir değerler olan bir dizi parametresi vardır. SLM'lerin LLM'lerden daha az parametre içermesi, bunların daha büyük modellerden daha hızlı ve daha verimli olmalarını sağlar. GPT-4 gibi LLM'ler bir trilyondan fazla parametre içerebilirken bir SLM yalnızca birkaç milyon parametre içerebilir. Daha küçük mimari, SLM'lerin LLM'lerden çok daha az işlem gücü kullanarak müşteri hizmetleri sohbet botları ve sanal yardımcılar gibi etki alanına özgü uygulamalarda doğal dil işleme görevlerini yerine getirebilmesine olanak tanır.

Başlıca bileşenler

Dil modelleri metni, sözcüklerin anlamını yakalayan sayısal gösterimler olan ve dönüştürücü tarafından bir kodlayıcı kullanılarak işlenen sözcük eklemelerine böler. Ardından kod çözücü, metne benzersiz bir yanıt üretir.

Eğitim süreci

Dil modelini eğitme işlemi, modeli metin kitaplığı olarak adlandırılan büyük veri kümesinin kullanımına sunmayı içerir. SLM'ler, görece küçük LLM'lerle kullanılanlardan bile daha küçük ve daha özelleştirilmiş veri kümeleriyle eğitilir. SLM'lerin eğitildiği veri kümesi tipik olarak modelin işlevine özgü olur. Model eğitildikten sonra hassas ayarlamalar yapılarak çeşitli görevlere uyarlanabilir.
AVANTAJLAR

Küçük dil modellerini kullanmanın avantajları

SLM'lerin LLM'lere göre sayısız avantajı vardır:

Daha düşük işlem gereksinimleri

Küçük dil modelleri daha az işlem gücü gerektirdiğinden sınırlı kaynaklara sahip ortamlar için idealdir. Bu verimlilik, bu modellerin daha küçük cihazlarda kullanılmasına olanak tanır.

Kısalan eğitim süresi

Küçük modeller büyüklerine göre daha hızlı eğitildiğinden daha hızlı yinelemeler ve denemelere olanak sağlar. Eğitim süresinin daha kısa olması geliştirme sürecini hızlandırır, yeni uygulamaların daha hızlı dağıtılmasını ve test edilmesini kolaylaştırır.

Uç cihazlarda basitleştirilmiş dağıtım

Küçük boyutları ve daha düşük kaynak gereksinimleri SLM'lerin uç cihazlar için ideal olmasını sağlar. SLM'ler sürekli bulut bağlantısına gerek duymadan verimli bir şekilde çalışabilir; verileri yerel olarak işleyip performansı ve güvenilirliği geliştirir.

Azaltılmış enerji tüketimi

SLM'ler daha az enerji kullanır. Bu nedenle LLM'lere göre daha çevre dostu ve uygun maliyetlidir.

Geliştirilmiş doğruluk

Eğitimleri belirli görevlere odaklandığından, SLM'ler eğitildikleri alanlarda daha doğru yanıtlar ve bilgiler sağlayabilir. Özelleştirilmiş yapıları, etki alanına özgü uygulamalarda genellikle daha büyük modellere göre daha iyi performans sağlayan ince ayarlamalar yapılmasına olanak tanır.

Düşük maliyetler

SLM'lerin azaltılmış işlem gereksinimleri, eğitim süresi ve enerji tüketimi, bir bütün olarak daha düşük maliyetlerle sonuçlanır. Bu uygun maliyet daha geniş bir yelpazedeki kişiler ve kuruluşlar için erişilebilir olmalarını sağlar.

SLM'lerin güçlükleri ve sınırlamaları

Küçük dil modelleri verimli ve basit olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu tasarım karmaşık dili işleme ve anlama yeteneklerinin kısıtlanmasına yol açabilir, dolayısıyla karmaşık görevleri işlerken doğruluk ve performansları düşebilir.

SLM'lerle ilgili yaygın güçlüklerden birkaçı şunlardır:
Karmaşık dili anlama açısından sınırlı kapasite:
LLM'ler bilgileri genişleyen, her şeyi kapsayan bir kitaplıktan çekiyorsa, SLM'ler kitaplığın küçük bir bölümünden, hatta belki son derece özelleşmiş birkaç kitaptan çeker. Bu durum, LLM'lerin ek parametrelerinden ve gücünden yararlanan karmaşık görevleri tamamlama konusunda SLM'lerin performansını, esnekliğini ve yaratıcılığını sınırlar. SLM'ler dilin nüaslarını, bağlamsal inceliklerini ve karmaşık ilişkileri yakalamakta zorlanabilir. Bu da yanlış anlaşılmalara veya metnin aşırı basitleştirilmesine yol açabilir.
Karmaşık görevlerde daha az doğruluk olasılığı:
Küçük dil modelleri karmaşık problem çözme veya karar alma senaryolarıyla görevlendirildiğinde, genellikle doğruluğu korumakta güçlüklerle karşılaşır. Sınırlı işleme gücü ve daha küçük eğitim veri kümeleri nedeniyle, bunlar çok yönlü gerekçelendirme, karmaşık veri desenleri veya üst düzeyde soyutlamalar içeren görevlerde daha az hassaslık ve daha yüksek hata oranlarıyla sonuçlanabilir. Sonuç olarak bilimsel araştırma veya tıbbi tanılama gibi yüksek doğruluk gerektiren uygulamalar için en iyi seçenek olmayabilirler.
Sınırlı performans:
Küçük dil modellerinin genel performansı çoğunlukla boyutları ve işlem verimlilikleriyle kısıtlanır. Hızlı ve uygun maliyetli çözümler için avantajlı olsalar da, zorlu görevlerin gerektirdiği güçlü performansı sağlayamayabilirler.

Bunlar ve diğer sınırlamalar SLM'lerin derin öğrenme gerektiren uygulamalarda daha az verimli olmasına yol açar. Geliştiricilerin kendi belirli gereksinimleri için SLM'lerin sınırlamalarını dikkate alması gerekir.

Küçük dil modellerinin türleri

SLM üç ana tür kategorisine ayrılabilir: daha büyük modellerden damıtılmış sürümler, göreve özgü modeller ve basit modeller.

Daha büyük modellerin damıtılmış sürümleri

Bu yaklaşımda daha büyük bir öğretmen model, öğretmenin davranışını taklit eden daha küçük bir öğrenci modeli eğitmek için kullanılır. Öğrenci model öğretmenin bilgisinin çoğunu korur ama daha az parametre ve daha az işlem gücü gerektirir. Damıtma, kaynakların sınırlı olduğu ortamlarda dil modellerinin verimli bir şekilde dağıtımına olanak tanırken yüksek performans düzeyini de korur. Popüler bir damıtılmış SLM, daha büyük benzeri BERT ile kıyaslanabilir bir performans sunan ama daha küçük bir boyuta ve daha kısa çıkarım sürelerine sahip olan DistilBERT'tir.

Göreve özgü modeller

Göreve özgü modeller, belirli görevlere veya etki alanlarına uyarlanmış küçük dil modelleridir. ChatGPT gibi genel amaçlı modellerden farklı olarak, bunlar duygu analizi, çeviri veya soru yanıtlama gibi belirli uygulamalarda başarılı olacak şekilde hassas ayarlanmış modellerdir. Göreve özgü modeller, dar bir görev kümesine odaklandığından bazen daha genelleştirilmiş modellerden daha yüksek doğruluk ve verimlilik elde edebilir. Bunlar, özellikle belirli bir görev için yüksek performans gerektiğinde ve modelin kapsamı kaynak kullanımını iyileştirmek için sınırlanabildiğinde kullanışlıdır.

Basit modeller

Basit modeller daha az parametreyle ve işlem taleplerini en aza indirmek ama yine de güçlü bir performans sunmak için iyileştirilmiş mimarilerle oluşturulur. Bunlar genellikle mobil uygulamalarda, uç cihazlarda veya işlem kaynaklarının sınırlı olduğu diğer senaryolarda kullanılır.

SLM'ler için kullanım örnekleri

Küçük dil modelleri belirli uygulamalar için iyileştirildiğinden, sınırlı kaynakları veya belirli ihtiyaçları olan ortamlar için idealdir. SLM'ler için başlıca kullanım örneklerinden bazıları cihaz içi uygulamalar, gerçek zamanlı dil işleme ve düşük kaynaklı ortamlardır.

Cihaz içi uygulamalar

SLM'ler, işlem kaynaklarının sınırlı ve gizliliğin önemli olduğu cihaz içi uygulamalara çok uygundur. Bu modeller akıllı telefon, tablet ve akıllı hoparlör gibi cihazlarda doğrudan çalıştırıldığında, sürekli İnternet bağlantısına ve bulut bilişim hizmetlerine gerek duymadan ses tanıma, metin tahmini ve dil çevirisi gibi görevleri yerine getirebilir. Bu durum veri işlemenin yerel olarak yapılmasını sağlayak kullanıcı gizliliğini iyileştirir ve uygulamaların yanıt hızını geliştirir. Örnek olarak tahmine dayalı metin girişi, sanal yardımcılar ve çevrimdışı çeviri hizmetleri gösterilebilir.

Gerçek zamanlı dil işleme

Kısa yanıt sürelerinin kritik önem taşıdığı senaryolarda, küçük dil modelleri hızlı yanıt süreleri sayesinde önemli avantajlar sunar. Sohbet botları, müşteri hizmetleri otomasyonu ve canlı transkripsiyon hizmetleri gibi uygulamalarda gerçek zamanlı dil işleme çok önemlidir. Bu modeller, çok düşük bir gecikme süresiyle dil görevlerini işleyebildiğinden, kullanıcılara anında geri bildirim ve sorunsuz etkileşim sağlar.

Düşük kaynaklı ortamlar

SLM'ler işlem gücünün ve bant genişliğinin sınırlı olduğu düşük kaynaklı ortamlarda özellikle değerlidir. Bunlar uygun maliyetli donanımlara dağıtılabildiğinden, daha fazla kişi ve kuruluş tarafından erişilebilir.

Yeni ortaya çıkan SLM eğilimleri ve ilerlemeleri

Küçük dil modelleri, doğal dil işleme ve makine öğrenmesi alanında önemli bir ilerlemeyi temsil eder. İnsan benzeri metinleri anlama ve üretme yetenekleri, müşteri hizmetlerinden içerik oluşturmaya kadar çok çeşitli uygulamalar için yeni fırsatların önünü açmıştır. Dil modelleri gelişmeye devam ettikçe, SLM'ler büyük olasılıkla daha karmaşık hale gelecek ve daha yüksek verimlilikle daha fazla özellik sunacaktır. Yeni ortaya çıkan SLM eğilimleri ve ilerlemelerinden bazıları:
Model verimliliği ve sıkıştırma tekniklerindeki ilerlemeler:
Devam eden bir araştırmanın, gelişmiş sıkıştırma teknikleriyle daha verimli modeller orta koyması bekleniyor. Bu ilerlemeler SLM'lerin özelliklerini daha da geliştirecek, küçük boyutlarını korurken daha karmaşık görevlerin üstesinden gelmelerine olanak tanıyacak. Örneğin, şimdi Phi-3 SLM'nin en son sürümünde görüntü işleme özellikleri bulunuyor.
Uç bilişim büyüdükçe daha geniş kapsamlı uygulamalar:
Uç bilişim yaygınlaştıkça, SLM'ler çok daha fazla alanda uygulamalar bulacak, farklı gereksinimleri karşılayacak ve erişim kapsamını genişletecek. Uç cihazlarda verileri yerel olarak işleme özelliği, gerçek zamanlı ve bağlama duyarlı yapay zeka çözümleri için yeni olanaklar sunuyor.
Mevcut sınırlamaları giderme
Doğruluğu artırmaya ve farklı dilleri işlemeye yönelik çalışmalar devam ediyor. Araştırmacılar bu sınırlamaları gidererek SLM'lerin farklı dillerde ve bağlamlarda gösterdiği performansı iyileştirmeyi, bu modelleri daha çok yönlü ve becerikli hale getirmeyi amaçlıyor. 
Hibrit modeller ve birleşik öğrenme:
Birleşik öğrenme ve hibrit modeller, daha güçlü ve çok yönlü SLM'lere zemin hazırlıyor. Birleşik öğrenme, modellerin hassas veriler paylaşılmadan birden çok cihazda eğitilmesine olanak tanıyarak gizlili ve güvenliği iyileştiriyor. Farklı mimarilerin gücünü bir araya getiren hibrit modeller, performansı ve verimliliği iyileştirmeye yönelik yeni fırsatlar sunuyor.

Bu eğilimler, yapay zekanın daha erişilebilir, etkili ve geniş bir yelpazedeki uygulamalara uyarlanabilir olmasını sağlayarak küçük dil modellerinin artan etkisini vurguluyor. SML'ler gelişmeye devam ettikçe temel araçlara dönüşecek, farklı ortamlar ve sektörlerde yapay zeka alanındaki yenilikleri yönlendirecekler. 
KAYNAKLAR  

Yeni beceriler edinin ve en son geliştirici teknolojisini keşfedin. 

Öğrenci geliştiriciler

Teknolojideki kariyerinize hızlı bir başlangıç ​​yapın

Teknoloji alanındaki kariyerinize hızlı başlangıç yapmak ve dünyada olumlu bir etki bırakmak için beceriler kazanın.
Azure kaynakları

Azure kaynak merkezini keşfedin

Azure eğitim ve sertifikasyon programlarını, Soru-Cevapları, etkinlikleri, videoları ve geliştiricilere yönelik diğer kaynakları keşfedin.
Microsoft Learn

Azure Yapay Zeka öğrenim merkezi

Yapay zeka uygulamasını büyük ölçekte hızlandırmak için ihtiyacınız olan becerileri kazanın.

SSS

  • SLM'ler daha az işlem kaynağı gerektiren görevler için tasarlanmıştır. LLM'ler daha fazla özellik sunar ama çok daha fazla işlem gücü gerektirir. SLM'ler uç bilişim ve düşük kaynaklı ortamlar için idealken LLM'ler karmaşık görevleri işleme konusunda başarılıdır.

  • Küçük dil modelleri, düşük kaynaklı ortamlarda uygulama çalıştırma veya hızlı yanıtların çok önemli olduğu durumlar gibi verimlilik gerektiren görevler için idealdir. Ayrıca büyük dil modellerinin kapsamlı özelliklerini gerektirmeyen belirli görevler için de kullanışlıdır.

  • LLM yerine SLM kullanmanın avantajları arasında düşük işlem gereksinimleri, daha kısa yanıt süreleri ve uç cihazlara dağıtıma uygunluk sayılabilir. SLM'ler, büyük dil modellerinin kapsamlı özelliklerini gerektirmeyen görevler görevler için daha verimli ve uygun maliyetlidir. Bu da gerçek zamanlı uygulamalar ve sınırlı kaynaklara sahip ortamlar için ideal olmalarını sağlar.